Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców chroni interesy mikro, małych i średnich firm. Jest jednoosobowym organem działającym na mocy ustawy. Wspiera przedsiębiorców w kontaktach z urzędami. Zapewnia przestrzeganie zasad Konstytucji Biznesu.
Kim jest Rzecznik MŚP i w jakim celu go powołano?
Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców to kluczowa instytucja. Stoi na straży praw mikro, małych i średnich przedsiębiorców. Jego działalność reguluje ustawa z dnia 6 marca 2018 roku. Ustawa o Rzeczniku MŚP weszła w życie 30 kwietnia 2018 roku. Rzecznik MŚP to gwarant wdrożenia zasad Konstytucji Biznesu. Instytucja taka funkcjonuje także w krajach przyjaznych biznesowi. Przykładami są USA, Australia i Korea Południowa.
Kadencja Rzecznika trwa 6 lat. Rzecznik wykonuje swoje zadania przy pomocy Biura Rzecznika MŚP. Rzecznik jest samodzielnym i niezależnym organem. Jego misją jest ochrona praw przedsiębiorców. Agnieszka Majewska jest obecnym rzecznikiem MŚP. Została powołana 25 czerwca 2024 roku na 6-letnią kadencję. Wcześniej tę funkcję pełnił Adam Abramowicz. Jego kadencja trwała od 22 czerwca 2018 do 25 czerwca 2024 roku.
Kto może zostać Rzecznikiem MŚP?
Ustawa określa wymogi dla kandydata na Rzecznika. Kandydat musi spełniać określone kryteria prawne i merytoryczne.
Jakie kompetencje posiada Rzecznik MŚP?
Rzecznik MŚP posiada szeroki zakres kompetencji. Zajmuje się ochroną mikro, małych oraz średnich przedsiębiorców. Rzecznik ma kompetencje tylko w sprawach pomiędzy przedsiębiorcą a urzędem. Dotyczy to samorządu lub instytucji państwowej. Rzecznik MŚP nie ma uprawnień do działania w sporach między przedsiębiorcami. Nie może wkraczać w spory na linii przedsiębiorca – inny przedsiębiorca.
Rzecznik podejmuje działania z urzędu lub na wniosek. Opiniuje projekty aktów prawnych. Dotyczą one mikro, małych i średnich przedsiębiorców. Występuje do odpowiednich organów. Wnioskuje o podjęcie inicjatywy ustawodawczej. Wspiera mediacje między przedsiębiorcami a organami administracji. Wnioskuje o wszczęcie postępowań. Mogą to być postępowania przygotowawcze, wyjaśniające czy dyscyplinarne. Rzecznik podejmuje działania o charakterze systemowym. Dotyczą one ogółu przedsiębiorców. Działa na rzecz ochrony praw przedsiębiorców.
Czy Rzecznik opiniuje wszystkie akty prawne?
Rzecznik opiniuje akty prawne dotyczące działalności gospodarczej. Szczególnie te odnoszące się do sektora MŚP.
Jak złożyć wniosek o interwencję?
Każdy mikro, mały lub średni przedsiębiorca może złożyć wniosek. Z pomocy Rzecznika MŚP mogą skorzystać także organizacje przedsiębiorców. Usługa udzielana przez Rzecznika jest bezpłatna. Rzecznik zajmuje się sprawami z urzędem lub instytucją państwową. Nie interweniuje w sporach między samymi przedsiębiorcami.
Aby załatwić sprawę, powinieneś złożyć wniosek. Wniosek można złożyć pisemnie. Można użyć kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Można także skorzystać z Profilu Zaufanego. Wniosek jest weryfikowany przez Biuro Rzecznika. Możesz wypełnić krótką ankietę. Ankieta pomoże dowiedzieć się, czy Rzecznik może podjąć działania. Wniosek można złożyć w siedzibie Biura w Warszawie. Można go także złożyć w biurach terenowych. Biura terenowe znajdują się w Białymstoku, Gdańsku, Krakowie i Poznaniu.
Definicje MŚP określają, kto może skorzystać z pomocy:
| Typ przedsiębiorcy | Zatrudnienie | Roczny obrót netto | Aktywa |
|---|---|---|---|
| Mikroprzedsiębiorca | mniej niż 10 pracowników | nie przekroczył równowartości 2 mln euro | nie przekroczyły równowartości 2 mln euro |
| Mały przedsiębiorca | mniej niż 50 pracowników | nie przekroczył równowartości 10 mln euro | nie przekroczyły równowartości 10 mln euro |
| Średni przedsiębiorca | mniej niż 250 pracowników | nie przekroczył równowartości 50 mln euro | nie przekroczyły równowartości 43 mln euro |
Jak długo czeka się na rozpatrzenie wniosku?
Czas oczekiwania na weryfikację wniosku może być różny. Zależy od skomplikowania sprawy. Biuro stara się reagować sprawnie.
Struktura i finansowanie Biura Rzecznika
Rzecznik MŚP wykonuje swoje obowiązki przy wsparciu Biura Rzecznika. Siedziba główna biura znajduje się w Warszawie. Adres to ul. Wilcza 46. Biuro posiada także terenowe oddziały. Znajdują się one w Białymstoku, Gdańsku, Krakowie i Poznaniu. Adresy terenowych biur to: Białystok, ul. Ciepła 1; Gdańsk, ul. Żabi Kruk 16 (lub ul. Gomółki 2); Kraków, ul. Kanonicza 11; Poznań, ul. Wielka 20.
Budżet instytucji wynosi 18 mln zł rocznie. Limit wydatków na lata 2018-2027 to 170,5 mln zł. W 2018 roku wydatki wyniosły 7,5 mln zł. Od 2019 do 2027 roku planowane roczne wydatki to 18 mln zł. Obecnie w biurze pracuje 50 osób. W przyszłości zespół ma się rozrosnąć do 73 osób. Zwiększenie zespołu wiąże się z planowanym rozszerzeniem kompetencji.
Rzecznik MŚP a kluczowe wyzwania przedsiębiorców
Rzecznik MŚP aktywnie zabiera głos w ważnych dla biznesu sprawach. Jedną z nich jest kwestia płacy minimalnej. W debacie nad wysokością minimalnego wynagrodzenia na rok 2026 głos zabrała Rzecznik Agnieszka Majewska. Płaca minimalna rośnie bardzo szybko. To budzi niepokój przedsiębiorców, zwłaszcza z sektora MŚP. Minimalne wynagrodzenie w 2026 roku ma wynieść 4806 zł brutto. Rosnące koszty pracownicze to bariera w prowadzeniu działalności. Podnoszenie minimalnego wynagrodzenia odbywa się w oderwaniu od realnych możliwości firm. Rzecznik MŚP skierował pismo do Rady Dialogu Społecznego w tej sprawie. Wszelkie zmiany powinny poprzedzać pogłębiony dialog.
Kolejnym tematem jest pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej uruchamia ten program. Propozycja skrócenia czasu pracy budzi obawy MŚP. Rzecznik MŚP prosi ministerstwo o wyjaśnienia. Relacje pracodawca – pracownik są wrażliwe na ingerencję. Zmiany muszą uwzględniać interesy wszystkich stron. Rzecznik Majewska postuluje włączenie przedstawiciela Rzecznika do Zespołu ds. skróconego czasu pracy.
Biuro Rzecznika MŚP wspiera przedsiębiorców w sporach z ZUS. Prowadzi ponad 600 spraw dotyczących Małego ZUS Plus. Pierwszą taką sprawę udało się wygrać w sądzie. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim wydał korzystny wyrok. Rzecznik Majewska liczy na kolejne pozytywne orzeczenia. Biuro współpracuje też z Krajową Administracją Skarbową. Przedsiębiorcy sygnalizują poprawę relacji z urzędami dzięki tej współpracy.
„Występujemy w ponad 600 sprawach dotyczących Małego ZUS Plus; pierwszą wygraliśmy w sądzie i liczymy na kolejne korzystne wyroki” – Agnieszka Majewska.
„Małym i mikroprzedsiębiorcom, których mamy w Polsce dwa miliony, jest coraz trudniej prowadzić działalność gospodarczą.” – Agnieszka Majewska.
Perspektywy rozwoju: Rzecznik Praw Przedsiębiorców?
Ministerstwo Rozwoju kończy prace nad zmianą ustawy o Rzeczniku MŚP. Urząd miałby zmienić swoją nazwę. Planowana nazwa to Rzecznik Praw Przedsiębiorców. Instytucja uzyskałaby więcej kompetencji. Rzecznik MŚP ma stać się głosem całego polskiego biznesu. Rolnicy mają dołączyć do katalogu podmiotów objętych opieką. Obecnie ustawa nie pozwala pomóc rolnikom prowadzącym przedsiębiorstwa. Zmiany mają zapewnić jak najlepsze warunki działalności firmom z sektora MŚP. Duże firmy radzą sobie same. Nie potrzebują indywidualnego wsparcia prawnego. Całe środowisko biznesowe potrzebuje jednak integracji legislacyjnej. Zmiany w Rzeczniku MŚP mają rozszerzyć kompetencje o duże firmy i rolników. Budżet instytucji wynosi 18 mln zł. Zespół ma się rozrosnąć z 50 do 73 osób.
Dlaczego planuje się rozszerzenie kompetencji Rzecznika?
Rozszerzenie kompetencji ma na celu objęcie wsparciem szerszego grona podmiotów. Dotyczy to rolników i większych firm. Ma to wzmocnić głos biznesu w procesie legislacyjnym.
Kontrowersje wokół Biura
Działalność Biura Rzecznika MŚP bywała przedmiotem kontrowersji. Najwyższa Izba Kontroli (NIK) wskazała nieprawidłowości w Biurze. Miało to miejsce 17 marca 2023 roku. Media informowały o zarzutach pracowników. Dotyczyły one zastępcy Rzecznika Marka Wocha. Pracownicy wskazywali na dyskryminację (15%). 9% pracowników miało spotykać się z groźbami. 21% pracowników wskazało na pogorszenie samopoczucia psychicznego. 11% pracowników zgłaszało mobbing i dyskryminację. Rzecznik Adam Abramowicz zaprzeczył zarzutom. Obwinił ofiary mobbingu o stosowanie stafingu. Marek Woch pełnił funkcję zastępcy od 18 stycznia 2023 do czerwca 2024 roku. Inni zastępcy to Jacek Cieplak (od 20 września 2018 do grudnia 2021) i Mariusz Filipek (od 2 września 2024).
Podstawa prawna i dokumenty
Działalność Rzecznika MŚP opiera się na kilku kluczowych aktach prawnych. Główną podstawą jest Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców. Ważna jest także Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców. Prawo to stanowi część Konstytucji Biznesu. Procedury reguluje Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego.
Biuro Rzecznika MŚP opracowuje i publikuje różne dokumenty. Należą do nich:
- Raporty opracowane przez Biuro Rzecznika MŚP
- Opinie do aktów legislacyjnych
- Rządowe projekty aktów normatywnych
- Objaśnienia prawne
- Wnioski o objaśnienia – Covid19
- Sprawozdania z działalności Rzecznika MŚP
Biuro organizuje też Konkurs na pracę dyplomową. Promuje w ten sposób badania nad przedsiębiorczością.
Kontakt z Biurem Rzecznika
Siedziba Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców znajduje się w Warszawie. Adres to ul. Wilcza 46, 00-679 Warszawa. Można skontaktować się telefonicznie. Infolinia jest czynna w dni robocze. Dzwonić można w godzinach 8:15-16:15. Numer infolinii to 222 500 123. Adres do korespondencji związanej z Ministerstwem Rozwoju i Technologii to Pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa.
Biuro posiada NIP 701 079 79 20 i Regon 369267361. Na stronie internetowej Biura dostępne są polityki. Dotyczą one plików cookies i przetwarzania danych osobowych.
